Dziś trochę pozwolę sobie poszperać w (nie tak znowu odległej) historii, która do dziś budzi spore emocje wśród Węgrów i nie tylko.
Dziś, 4. czerwca, obchodzimy 94. rocznicę podpisania traktatu w Trianon, na mocy którego Węgrom po I wojnie światowej amputowano 2/3 terytorium kraju z każdej jego strony. Traktat z Trianon upodlił naród węgierski, ale nie zdołał rzucić go na kolana. Gdy dziewięćdziesiąt cztery lata temu o godzinie 17. dotarła na Węgry wiadomość o rozbiorach tego państwa, uderzono w dzwony w całym kraju.Węgry należącą do grupy narodów, które przegrały I wojnę światową, a nie odpowiadają za jej rozpoczęcie i nie powinny ponosić odpowiedzialności za jej przebieg, gdyż nie prowadziły samodzielnej polityki zagranicznej.
Granica, która utrudniła kontakty, w tym handlowe, między Węgrami. |
4 czerwca 1920 r. w całym kraju bito w dzwony. W kolejnych dniach odprawiano żałobne nabożeństwa w intencji ojczyzny, gazety ukazywały się w czarnych obwódkach, a szkoły, urzędy i sklepy zamknięto. Na znak żałoby narodowej flagi państwowe opuszczono w całym kraju do połowy masztów i tak pozostały przez 18 lat, czyli aż do 1938 r! Węgrzy nigdy nie pogodzili się z faktem rozbiorów ich państwa. Od października 1920 r. we wszystkich szkołach uczniowie odmawiali modlitwę narodową: „Wierzę w Boga, wierzę w Ojczyznę, wierzę w Sprawiedliwość, wierzę w Zmartwychwstanie Dawnych Węgier”.
Krzyż w Kőszeg, gdzie jest jeden wielu monumentów upamiętniających wydarzenia z 4.06.1920 r.
W latach 1938–1941 dzięki mądrej polityce regenta Miklósa Horthy’ego i sprzyjającym okolicznościom międzynarodowym słowa modlitwy o zmartwychwstaniu dawnych Węgier spełniły się. Węgrom udało się bez walki zrewidować część postanowień traktatu z Trianon. Po pierwszym arbitrażu wiedeńskim w listopadzie 1938 r. Węgry uzyskały kosztem Czechosłowacji dostęp do granic II Rzeczypospolitej, zaś w wyniku drugiego arbitrażu wiedeńskiego w sierpniu 1940 r. Węgrzy odzyskali północny Siedmiogród. Po ataku Niemców na Jugosławię do Królestwa Węgier wróciły ziemie, które w wyniku haniebnego traktatu odpadły na rzecz tego państwa. W sumie do 1941 r., dzięki ówczesnej polityce życzliwej neutralności, terytorium Węgier powiększyło się do 172 tys. km kw., a na łono ojczyzny wróciło prawie 2 mln Węgrów. Te zmiany terytorialne zostały anulowane w 1947 r. przez tzw."pokój paryski".
Pokarano Węgrów w traktacie nakazem ograniczenia fabryk broni. Jednak to dzięki wytężonej produkcji w tych fabrykach w latach 1919-1921 rząd Królestwa Węgier mógł przekazać II Rzeczypospolitej blisko 100 mln pocisków karabinowych, ogromne ilości amunicji artyleryjskiej, sprzętu i materiałów wojennych, które trafiły do polskich żołnierzy walczących z bolszewikami. Odsunięto traktatem Węgry od Polski. Jednak dzięki temu, że od 1938 r. nasze kraje znów ze sobą graniczyły, po wybuchu wojny ponad 100 tys. polskich uchodźców mogło schronić się w Królestwie Węgier. Dzięki życzliwości Węgrów 35 tys. polskich żołnierzy, którzy we wrześniu 1939 r. zostali na Węgrzech internowani, miało możliwość przedostania się do Francji i współtworzenia Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Często można było zobaczyć na Węgrzech takie nalepki na samochodach. |
Macie tu jeszcze dwa utwory Magozott Cseresznye, jeden o Słodkiej Transylwanii, a drugi o Koszycach właśnie (z tłumaczeniem na polski!). Enjoy! :D